Cadmium là gì? Cadmium gây hại thế nào với sức khỏe con người?

• Chia sẻ Zalo
• Chia sẻ Facebook
• Tiktok Vitamia
• Copy URL

Bài viết “Cadmium là gì? Cadmium gây hại thế nào với sức khỏe con người?” sẽ mang đến cho bạn những thông tin cần lưu ý về kim loại nặng có độc tính cao này. Bạn nên hiểu rõ về Cadmium và tác hại của chất này để có những biện pháp phòng ngừa kịp thời.

Cadmium là gì?

Cadmium là chất gì?

Cadmium hay còn được biết đến với tên gọi Cadimi, là nguyên tố hóa học được một nhà bác học người Đức tìm ra vào năm 1817.

Vậy, Cadmium là gì? – Dưới đây là những đặc điểm, tính chất vật lý và tính chất hóa học của Cadimi:

– Ký hiệu hóa học: Cd

– Số thứ tự trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học (số nguyên tử): 48

– Là kim loại nặng, tương đối hiếm trong tự nhiên

– Màu sắc: màu trắng ánh xanh

– Trạng thái vật lý: chất rắn, mềm

– Tính tan: có thể được hòa tan trong Axit Nitric loãng hoặc Axit Sunfuric đặc

– Có độc tính mạnh

– Không bị rỉ sét

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng Cadimi là một trong 3 kim loại nguy hiểm nhất đối với cơ thể con người (cùng với chì và thủy ngân).

Cadmium có ở đâu?

Trong tự nhiên

Biết được Cadmium là gì rồi vậy chất này tồn tại ở đâu? Cadmium ít tồn tại dưới dạng tinh chất mà thường kết hợp với những nguyên tố khác để tạo thành các hợp chất hóa học như Cadmium Chloride, Cadmium Oxide, Cadmium Sulfate hay Cadmium Sulfide. 

Trong tự nhiên, Cadmium thường được tìm thấy cùng với các hợp chất của kẽm và photpho. Tuy nhiên không hữu ích như các chất này, Cadimi được cho là một chất không cần thiết đối với sự sống.

Ứng dụng của Cadimi trong công nghiệp và dược phẩm

Trong công nghiệp

Cadmium được sản xuất thương mại bắt đầu từ đầu thế kỷ 20. Chất này ban đầu được ứng dụng chủ yếu trong mạ điện. Đến những năm 1960, Cadmium được dùng cho sản xuất pin Niken-Cadmium. 

Nhờ đặc tính không bị rỉ sét, Cadimi được ứng dụng với vai trò là một chất chống ăn mòn sắt thép, sử dụng để làm vật liệu mạ cho các sản phẩm sắt, chất bán dẫn CdSe và CdS, que đũa hàn, sản xuất pin trong điện cực, mạ Niken hay hợp kim đồng… Cadimi cũng được dùng làm vật liệu điều khiển lò phản ứng do có tiết diện hấp thụ Neutron nhiệt lớn.

Ngoài ra, Cadmium còn có trong các loại nước sơn sử dụng trong kỹ nghệ làm đồ sứ, bát đĩa… Trong sản xuất nhựa Polyvinyl, Cadimi là chất ổn định. Người tiêu dùng sẽ có thể tiếp xúc với chất này khi mua các loại đồ chơi trẻ em, các lon hộp làm bằng nhựa Polyvinyl Clorua.

Trong ngành dược

Một hợp chất của Cadmium là Cadmium Sulfide được sử dụng trong ngành dược với một số tên biệt dược là Biocadmio, Mirador, Buginol, Capsebon,… với công dụng dùng ngoài da để chống tiết bã nhờn.

Ô nhiễm Cadimi trong môi trường

Ô nhiễm Cadmium là gì? Phần lớn lượng Cadimi trong không khí là kết quả do các hoạt động của con người tạo ra. Việc nấu chảy các quặng kim loại, đốt cháy nhiên liệu hóa thạch và các loại rác thải đô thị cùng những hoạt động khai thác quặng mỏ và luyện kim thải ra môi trường lượng khói bụi chứa nhiều Cadimi. 

Các hoạt động nông nghiệp sử dụng những loại phân bón hóa học có chứa phosphate (phốt phát) cũng là nguồn gây ô nhiễm Cadimi với sự tích tụ chất này ở trong đất. 

Còn trong môi trường nước, Cadimi tồn tại ở dạng các hạt lơ lửng khi không tan và có trong lớp trầm tích lắng xuống dưới. Mặt khác, Cadimi tan trong nước với độ hòa tan phụ thuộc vào độ axit của nước. Nước có độ axit càng cao thì Cadimi càng dễ tan. 

Con người nhiễm Cadmium bằng cách nào?

Sau khi tìm hiểu Cadmium là gì, chúng ta cùng điểm qua những con đường Cadmium đi vào cơ thể con người:

Không khí nhiễm độc

Ở các vùng sản xuất công nghiệp có các nhà máy kẽm, luyện kim, sản xuất pin hay tiện hàn,… lượng Cadimi trong không khí có thể lên đến mức cao khiến những công nhân hàng ngày hít thở trong bầu không khí đó bị phơi nhiễm Cadmium.

Pin và đồ chứa Cadmium 

Pin là vật dụng chứa nhiều Cadmium độc hại hàng đầu. Pin rất khó phân hủy. Do đó, nếu bạn cắn, ngậm hoặc nuốt pin sẽ có thể gây nguy hại cơ thể.

Bên cạnh đó, những loại đồ dùng, vật liệu chứa Cadimi khác có thể kể đến là đồ chơi trẻ em. Chất này có trong lớp sơn tạo màu sắc bắt mắt cho những món đồ chơi. Các loại phẩm màu, sơn màu, nhựa tổng hợp cũng thường có thành phần Cadimi sót lại do chưa lọc hết.

Thực phẩm và nước uống

Cadmium có nhiều trong nguồn đất và nước tự nhiên. Chất này có thể đi vào các loài thực vật và tích tụ trong những loại củ trong đất, trái cây hoặc các loại hạt… Từ đó, Cadimi dễ dàng đi vào cơ thể con người qua con đường ăn uống, tiêu thụ thực phẩm mỗi ngày.

Nói chung, hầu hết tất cả các loại thực phẩm, cả nguồn gốc thực vật và động vật, đều có chứa Cd, nhưng thường ở mức rất thấp. Một số loại thực phẩm sẽ chứa nhiều Cadimi hơn như gan thận ngựa, thú rừng, sò hến và hạt hoa hướng dương, tảo khô, bột cacao… 

Đặc biệt, tại những vùng bị ô nhiễm nặng, tỉ lệ Cd trong các loại thực phẩm cao hơn mức thông thường. Thực trạng có thể kể đến đó là gạo tại một vài vùng của Nhật Bản đã từng bị nhiễm Cadimi rất trầm trọng, do ruộng lúa ở địa phương nằm trong khu vực bị ô nhiễm nặng.

Cadmium cũng có thể hiện diện trong nguồn nước uống và sinh hoạt từ việc nước nhiễm kim loại nặng không được lọc sạch hay từ các tạp chất trong ống dẫn mạ kẽm, chất hàn của các phụ kiện hay vật liệu chứa nước như bình nóng lạnh, vòi nước… 

Thuốc lá

Cây thuốc lá có sự tích tụ lượng Cadimi lớn trong lá cây và không thể loại bỏ sau quá trình dược chế thành thuốc lá. Do đó, người hút thuốc lá sẽ vẫn hấp thụ Cadimi vào cơ thể, đặc biệt là ở thận, cơ quan chính bị tấn công khi cơ thể nhiễm Cadimi. 

Một điếu thuốc lá chứa 1-2mg Cd và khoảng 10% lượng Cd này sẽ đi vào trong cơ thể người hút thuốc. Nồng độ Cd trong máu họ là 0,376µg/l. Còn đối với những người nghiện thuốc lá, hút thường xuyên, nồng độ này lên tới 1,58µg/l. 

Theo một nghiên cứu, người nghiện thuốc lá có 50% lượng Cd tích tụ trong cơ thể là hấp thụ từ thuốc lá, trong khi, với người không hút thuốc, 95% lượng Cd đi vào cơ thể qua đường ăn uống.

Tác hại của Cadmium đến sức khỏe con người

Như thông tin ở trên, Cadmium là kim loại hiếm và thường ít có trong tự nhiên. Tuy nhiên chất này cực kỳ độc hại đối với cơ thể người. Dù cơ thể chỉ hấp thụ một lượng rất nhỏ cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hại.

Các nghiên cứu cho thấy lượng Cd dưới ngưỡng 3 miligam không gây ra các vấn đề sức khỏe cấp tính cho người trường thành. Tuy nhiên, nếu uống trực tiếp một lượng Cd từ 350 đến 3500 miligam có thể dẫn đến tử vong.

Vấn đề mà giới y tế công cộng lo ngại về Cadmium là tình trạng nhiễm lượng nhỏ chất này nhưng trong khoảng thời gian lâu dài sẽ có thể gây hại cho sức khỏe con người. Do đó, không chỉ tìm hiểu Cadmium là gì, bạn cũng cần quan tâm những ảnh hưởng đáng quan ngại chất độc hại này gây ra cho cơ thể.

Tác hại của Cadmium là gì? – Gây hại cho thận

Nếu cơ thể tiếp xúc với Cadimi (chẳng hạn như qua đường nước uống) lâu dài, cơ quan dễ bị tổn thương nhất sẽ là thận. Cadimi có thể tích tụ ở thận trong thời gian tương đối dài từ 10-35 năm. 

Tình trạng nhiễm độc lâu ngày như vậy sẽ gây tổn thương chức năng hoạt động của thận. Trong đó, chức năng tái hấp thu của ống lượn gần bị ảnh hưởng và việc bài tiết các loại protein có trọng lượng phân tử thấp qua đường nước tiểu gia tăng. Ngoài ra, lượng Cadimi đi vào cơ thể nhiều hoặc thời gian tiếp xúc lâu dài cũng khiến cầu thận bị ảnh hưởng và có thể gây ra bệnh sỏi thận. 

Tác hại của Cadimi – Nguy hại cho đường hô hấp

Cadimi được xếp vào hàng cực độc đối với đường hô hấp. Nếu một người thường xuyên sử dụng các thực phẩm có chứa Cadimi qua đường hô hấp có thể bị ngộ độc Cadimi. Trong những giờ đầu, nạn nhân sẽ cảm thấy khó thở, đau thắt cơ ngực, một số biểu hiện nặng hơn là sốt cao liên tục nhiều giờ, nhịp tim chậm, thậm chí có thể dẫn đến suy hô hấp. Nếu gặp các triệu chứng này, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được xét nghiệm. 

Ngoài ra, sống lâu dài trong điều kiện không đảm bảo tại những môi trường bị ô nhiễm (nơi có hàm lượng Cd trong không khí cao) sẽ có thể dẫn đến viêm đường hô hấp với một số biểu hiện như viêm mũi, giảm khứu giác hay mất khứu giác. 

Mặt khác, hít phải bụi chứa Cadmium Oxide với liều lượng cao có thể gây viêm phổi cấp tính và tệ nhất là có thể dẫn tới tử vong. Trong khi việc phơi nhiễm nghề nghiệp lâu dài với Cadimi nồng độ cao sẽ gây ra viêm phế quản, viêm phổi mạn tính (ho, sốt, khó thở, đau ngực) và làm phát triển bệnh ung thư phổi. 

Tác hại của Cadmium là gì? – Gây hại cho hệ tiêu hóa

Cadimi đi vào cơ thể người chủ yếu qua những thực phẩm tiêu thụ hằng ngày có chứa chất này. Nếu bị ngộ độc Cadimi qua đường ăn uống, bạn sẽ có biểu hiện rối loạn tiêu hóa như buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy trong nhiều giờ, dẫn đến mất nước.

Không chỉ vậy, những người hấp thụ Cadmium lâu ngày cũng bị tổn thương gan và hệ tuần hoàn, sức đề kháng bị phá hủy, tăng men gan, thiếu máu, huyết áp tăng cao và có thể gây đột quỵ ở người cao tuổi.

Tác hại của Cadmium là gì – Ảnh hưởng đến xương

Nhiễm độc Cadimi còn gây ra rối loạn chuyển hóa Canxi trong cơ thể, dẫn đến tình trạng thiếu Canxi, từ đó kéo theo các bệnh lý về xương như làm xương yếu, biến dạng và hủy mô xương, gây ra chứng loãng xương và những cơn đau nhức xương.

Tác hại của Cadmium là gì? – Gây bệnh nguy hiểm

Khi đi vào cơ thể, Cd cạnh tranh và gây ức chế một số vi khoáng cần thiết như Zn, Sn, Fe… Đây là các nguyên tố vi lượng tham gia vào cấu tạo của hàng trăm loại men sinh hoá, có chức năng tạo máu và vai trò quan trọng đối với nhiều hoạt động sống của con người.

Khi bị Cd cạnh tranh, cơ thể sẽ thiếu hụt các vi chất này, dẫn đến đảo lộn nhiều quá trình sinh học trong cơ thể, từ đó gây ra nhiều tình trạng bệnh lý và thậm chí có thể gây tử vong.

Cadimi cũng được chỉ ra là nguồn gốc của một số căn bệnh ung thư không có thuốc điều trị hiện nay. Người nhiễm Cadimi bị ung thư sẽ bị đẩy nhanh quá trình di căn và phá hủy các cơ quan khác.

Cơ quan nghiên cứu ung thư quốc tế (The International Agency for Research on Cancer – IARC) đã phân loại kim loại Cadmium và các hợp chất Cadmium thuộc nhóm chất gây ung thư số 1. Một vài nghiên cứu cũng chỉ ra tác hại của Cadimi là gây ra các bệnh ung thư thận và tuyến tiền liệt. 

Ngoài ra, một số liệu thực tế từ hậu quả của vụ ném bom nguyên tử của Mỹ xuống hai thành phố lớn ở Nhật Bản năm 1946 cho thấy rất nhiều người dân bị nhiễm phóng xạ. Trong đó, nhiều người bị ung thư do nhiễm độc Cadimi trực tiếp với lượng lớn.

Phòng ngừa nhiễm độc Cadmium

Quy định hàm lượng Cadmium giới hạn an toàn

Biết được Cadmium là gì nhưng lượng Cd như thế nào thì an toàn? Bạn có thể tham khảo quy định của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về giới hạn lượng Cd cho phép dưới đây:

– Giới hạn an toàn cho phép của Cd (maximum level) trong không khí là 5ng/m3

– Giới hạn an toàn cho phép của Cd trong nước uống là 3µ/l

– Lượng tiếp nhận vào cơ thể hàng tuần tạm thời có thể chấp nhận được (Provisional Tolerable Weekly Intake) là 25µg/kg

Biện pháp phòng ngừa nhiễm độc Cadmium

Năm 2011, bệnh nhiễm độc Cadimi nghề nghiệp đã được Bộ Y tế Việt Nam ra thông tư 42/2011/TT-BYT bổ sung vào danh mục các bệnh nghề nghiệp được hưởng bảo hiểm. Điều này cũng phần nào khẳng định sự nghiêm trọng và nguy cấp của căn bệnh này đối với con người.

Tuy nhiên, Cadimi tồn tại trong cơ thể từ 10-30 năm và gây bệnh âm thầm kéo dài. Hiện nay cũng chưa có phương pháp cụ thể nào có thể giải độc Cadimi triệt để. Do đó, cùng với hiểu biết Cadmium là gì, việc chúng ta cần làm là chủ động phòng ngừa Cadmium, không để xâm nhập vào cơ thể. Biện pháp phòng ngừa nhiễm độc Cadmium là gì?

– Hạn chế đến các môi trường bị ô nhiễm, nếu phải đến các khu công nghiệp, nhà máy sản xuất đồng, chì, kẽm… cần mang khẩu trang phòng hộ.

– Cải thiện điều kiện làm việc trong ngành công nghiệp luyện kim để giảm tiếp xúc với Cadimi và phổ biến thông tin về việc sử dụng phân bón đúng cách, hạn chế gây hại cho đất.

– Cấm hút thuốc tại nơi công cộng. Người nghiện thuốc lá nên cai nghiện để bảo vệ sức khỏe bản thân và người xung quanh.

– Không ăn các loại thực phẩm rau, củ, quả, hạt không rõ nguồn gốc và nghi ngờ có chứa Cadmium.

– Cadmium cũng có thể có trong nước uống. Vì vậy, chúng ta cũng cần phòng tránh qua đường uống bằng cách sử dụng các thiết bị lọc nước có khả năng loại bỏ kim loại nặng bao gồm Cadmium.

Một sản phẩm thiết bị lọc nước đáng để lựa chọn đó là máy lọc nước điện giải ion kiềm. Thiết bị này có khả năng lọc sạch hoàn toàn các loại kim loại nặng có trong nước cùng tạp chất, vi khuẩn và hóa chất khác. Mặt khác, nước được lọc từ máy lọc nước ion kiềm vẫn giữ được các vi khoáng tự nhiên có lợi cho sức khỏe. Không chỉ vậy, nước điện giải ion kiềm được sản xuất ra còn có nhiều đặc tính vượt trội, mang đến nhiều công dụng đặc biệt cho người sử dụng. Bạn có thể xem thêm tại đây để biết thêm chi tiết.

Trên đây là một số hiểu biết về “Cadmium là gì?” Hy vọng qua bài viết, bạn đã hiểu hơn về kim loại nặng độc hại này và tìm ra cách phòng ngừa Cadmium để bảo vệ sức khỏe bản thân. Để biết thêm các thông tin bổ ích khác, đừng quên truy cập website: https://vitamia.com.vn/ hoặc liên hệ Hotline: 056 919 8888 để được tư vấn, hỗ trợ trực tiếp, bạn nhé!